Viêm đại tràng và bệnh trĩ là hai tình trạng phổ biến của hệ tiêu hóa dưới, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống. Có không ít người mắc viêm đại tràng lâu năm rồi bất ngờ phát hiện thêm bệnh trĩ, khiến họ băn khoăn: “Liệu có mối liên hệ nào giữa hai căn bệnh này không? Vì sao viêm đại tràng lâu ngày lại gây bệnh trĩ?”
Hãy cùng lắng nghe chia sẻ từ chuyên gia y tế PGS.TS. Dược Phạm Minh Chính – cố vấn chuyên môn của Dược phẩm Tuệ Tĩnh để hiểu rõ hơn về mối liên hệ giữa hai bệnh lý tưởng như riêng biệt nhưng lại có tác động qua lại này.
Tổng quan về viêm đại tràng và bệnh trĩ
Viêm đại tràng là gì?
Viêm đại tràng là tình trạng lớp niêm mạc đại tràng (ruột già) bị viêm do nhiều nguyên nhân như nhiễm khuẩn, ký sinh trùng, rối loạn miễn dịch hoặc các yếu tố cơ địa. Bệnh có thể cấp tính hoặc mạn tính, gây ra các triệu chứng như:
- Đau bụng âm ỉ, đặc biệt vùng hạ vị hoặc hai bên hố chậu
- Tiêu chảy kéo dài hoặc xen kẽ táo bón
- Rối loạn đại tiện, phân sống, nhiều nhầy hoặc có máu
- Cảm giác khó chịu sau ăn, đầy hơi, chướng bụng
Bệnh trĩ là gì?
Bệnh trĩ là sự phình giãn quá mức của các tĩnh mạch ở vùng hậu môn – trực tràng, dẫn đến hình thành các búi trĩ. Bệnh có thể chia thành 2 loại chính: trĩ nội và trĩ ngoại. Triệu chứng điển hình gồm:
- Chảy máu khi đại tiện
- Sa búi trĩ (nhẹ thì tự co lên, nặng thì phải dùng tay đẩy)
- Đau rát, ngứa ngáy vùng hậu môn
- Cảm giác nặng nề, khó chịu khi ngồi
Viêm đại tràng lâu ngày có thể dẫn đến bệnh trĩ không?
Theo các bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa – hậu môn trực tràng, viêm đại tràng kéo dài hoàn toàn có thể là yếu tố nguy cơ gây ra hoặc làm trầm trọng hơn bệnh trĩ. Dưới đây là cơ chế giải thích cho mối liên hệ này:
Tăng áp lực ổ bụng khi rối loạn đại tiện
Viêm đại tràng mạn tính thường khiến người bệnh bị rối loạn tiêu hóa kéo dài như táo bón, tiêu chảy hoặc xen kẽ cả hai. Những rối loạn này đều làm tăng áp lực trong ổ bụng khi đại tiện:
- Táo bón: Người bệnh phải rặn mạnh khi đi vệ sinh, dẫn đến gia tăng áp lực lên vùng tĩnh mạch hậu môn, lâu ngày gây phình giãn và hình thành búi trĩ.
- Tiêu chảy: Mặc dù ít được chú ý, nhưng tiêu chảy kéo dài cũng làm hậu môn hoạt động liên tục, gây kích ứng niêm mạc và tăng nguy cơ viêm, phình tĩnh mạch.
Viêm nhiễm lan rộng đến vùng trực tràng – hậu môn
Viêm đại tràng kéo dài không điều trị dứt điểm có thể khiến viêm nhiễm lan xuống trực tràng – hậu môn. Tình trạng này làm niêm mạc vùng này yếu đi, dễ tổn thương và dễ hình thành búi trĩ hơn.
Cơ vòng hậu môn suy yếu
Viêm đại tràng mạn tính gây kích thích liên tục vùng ruột già – trực tràng khiến cơ vòng hậu môn hoạt động bất thường, yếu dần. Khi đó, sự nâng đỡ búi trĩ cũng suy giảm, dễ dẫn đến sa trĩ.
Những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc trĩ ở người viêm đại tràng
Ngoài các cơ chế sinh lý, người mắc viêm đại tràng thường có những thói quen, điều kiện sinh hoạt làm tăng nguy cơ mắc trĩ:
Chế độ ăn nghèo chất xơ
Người bị viêm đại tràng thường kiêng nhiều loại thực phẩm để tránh kích thích ruột, vô tình làm khẩu phần ăn thiếu chất xơ – yếu tố cần thiết cho nhu động ruột và phòng ngừa táo bón.
Uống ít nước
Để tránh tiêu chảy, nhiều người giảm uống nước, trong khi nước là thành phần quan trọng giúp phân mềm, dễ đào thải. Tình trạng này kéo dài sẽ gây táo bón và nguy cơ trĩ tăng cao.
Thói quen nhịn đại tiện hoặc ngồi lâu trong nhà vệ sinh
Việc cố gắng đi tiêu trong thời gian dài do đau bụng, mót rặn nhiều lần cũng làm tăng áp lực lên tĩnh mạch hậu môn. Ngoài ra, nhiều người có thói quen ngồi nhà vệ sinh lâu, xem điện thoại, cũng là yếu tố góp phần gây bệnh trĩ.
Cảnh báo: Viêm đại tràng và bệnh trĩ – vòng luẩn quẩn nguy hiểm
Việc mắc đồng thời cả viêm đại tràng và bệnh trĩ tạo thành vòng luẩn quẩn gây khổ sở cho người bệnh:
- Viêm đại tràng gây tiêu chảy hoặc táo bón → hình thành trĩ
- Bệnh trĩ khiến việc đại tiện đau rát → người bệnh nhịn đi vệ sinh → phân khô hơn → trĩ nặng hơn
- Viêm nhiễm vùng trĩ dễ làm lan sang đại tràng → tăng viêm đại tràng
Chính vì vậy, cần chẩn đoán sớm và điều trị triệt để cả hai bệnh lý để tránh rơi vào vòng xoáy khó thoát.
Chuyên gia chia sẻ: Cách ngăn ngừa và điều trị hiệu quả
Điều chỉnh chế độ ăn uống khoa học
- Tăng cường chất xơ: Ăn rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt để làm mềm phân, hỗ trợ tiêu hóa.
- Uống đủ nước: 1.5 – 2 lít nước/ngày giúp làm mềm phân, giảm áp lực đại tiện.
- Tránh thực phẩm kích thích: Hạn chế rượu bia, cà phê, đồ cay nóng, chiên rán – dễ kích thích đại tràng.
Tập luyện và sinh hoạt hợp lý
- Tập thể dục nhẹ nhàng hàng ngày: Giúp nhu động ruột hoạt động đều đặn, giảm nguy cơ táo bón.
- Không nhịn đại tiện: Đi tiêu đúng giờ, không ngồi lâu trong nhà vệ sinh.
- Giữ vệ sinh vùng hậu môn sạch sẽ: Giúp giảm viêm nhiễm và cảm giác khó chịu do trĩ.
Điều trị đồng thời cả hai bệnh lý
- Viêm đại tràng: Có thể dùng kháng sinh (nếu do vi khuẩn), thuốc chống viêm, men vi sinh hỗ trợ tái tạo lợi khuẩn.
- Bệnh trĩ: Điều trị nội khoa với thuốc bôi, đặt hậu môn hoặc phẫu thuật trong trường hợp trĩ nặng, búi trĩ sa lâu không co lại.
- Việc phối hợp điều trị đồng thời sẽ giúp cắt đứt vòng luẩn quẩn giữa hai bệnh lý và cải thiện chất lượng sống đáng kể.
Khi nào nên gặp bác sĩ?
Bạn nên đến gặp chuyên gia tiêu hóa – hậu môn trực tràng khi:
- Đau bụng kéo dài, tiêu chảy hoặc táo bón không rõ nguyên nhân
- Đại tiện ra máu, đặc biệt là máu tươi dính trên phân hoặc giấy vệ sinh
- Có dấu hiệu sa búi trĩ, đau rát hậu môn sau đại tiện
- Sụt cân, mệt mỏi bất thường
Việc thăm khám sớm giúp phát hiện chính xác tình trạng, ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm như mất máu mạn tính, rối loạn điện giải, nứt kẽ hậu môn…
Viêm đại tràng lâu ngày hoàn toàn có thể gây ra hoặc làm nặng thêm bệnh trĩ do sự rối loạn nhu động ruột, tăng áp lực hậu môn và viêm nhiễm kéo dài. Hiểu rõ mối liên hệ giữa hai bệnh lý này giúp người bệnh chủ động hơn trong việc phòng ngừa và điều trị, tránh những hậu quả đáng tiếc về sau.
Nếu bạn đang gặp các triệu chứng rối loạn tiêu hóa hay nghi ngờ mắc bệnh trĩ, đừng ngần ngại tìm đến bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán chính xác và tư vấn phác đồ điều trị phù hợp.
IBS Tuệ Tĩnh không chỉ là sản phẩm hỗ trợ điều trị mà còn là giải pháp phòng ngừa hiệu quả các bệnh về đại tràng và tiêu hóa. Với thành phần từ 9 loại dược liệu quý, sản phẩm giúp tăng cường chức năng tiêu hóa, giảm viêm nhiễm và bảo vệ niêm mạc đại tràng. Đây là lựa chọn lý tưởng cho những người thường xuyên gặp vấn đề về tiêu hóa hoặc muốn duy trì một hệ tiêu hóa khỏe mạnh.
Liên hệ hotline 1800 2295 hoặc truy cập website để biết thêm thông tin chi tiết!
