Tiêu chảy là một trong những rối loạn tiêu hóa phổ biến nhất, có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi. Mặc dù phần lớn các trường hợp tiêu chảy không nghiêm trọng và có thể tự khỏi sau vài ngày, nhưng nếu không được xử lý đúng cách, tình trạng này có thể dẫn đến mất nước, suy nhược cơ thể hoặc là dấu hiệu của các bệnh lý nguy hiểm tiềm ẩn.
Bài viết dưới đây TS BS Nguyễn Thị Minh Thu – Trưởng Khoa Khám bệnh Bệnh viện YHCT Bộ công an – cố vấn chuyên môn của Dược phẩm Tuệ Tĩnh sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về tiêu chảy, nguyên nhân gây ra, triệu chứng thường gặp và các biện pháp điều trị hiệu quả mà không cần dùng thuốc.
Tiêu chảy là gì?
Tiêu chảy là tình trạng đi ngoài phân lỏng hoặc nước, thường xảy ra từ ba lần trở lên trong một ngày. Đây là phản ứng tự nhiên của cơ thể nhằm loại bỏ vi khuẩn, virus, chất độc hoặc các tác nhân kích thích từ hệ tiêu hóa.
Tiêu chảy được chia thành hai loại chính:
- Tiêu chảy cấp tính: Thường kéo dài từ vài giờ đến vài ngày. Nguyên nhân phổ biến là do nhiễm khuẩn, virus, hoặc ngộ độc thực phẩm.
- Tiêu chảy mãn tính: Kéo dài trên 2 tuần, thường liên quan đến các bệnh lý đường ruột như hội chứng ruột kích thích, viêm loét đại tràng hoặc bệnh Crohn.
Nguyên nhân gây tiêu chảy thường gặp
Tiêu chảy có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:
Nhiễm trùng đường ruột
- Do vi khuẩn như E. coli, Salmonella, Shigella,…
- Do virus như Norovirus, Rotavirus (phổ biến ở trẻ nhỏ).
- Do ký sinh trùng như Giardia lamblia, Entamoeba histolytica.
Ngộ độc thực phẩm
Ăn phải thực phẩm ôi thiu, chưa nấu chín, hoặc bị nhiễm khuẩn trong quá trình chế biến.
Tác dụng phụ của thuốc
Một số loại thuốc kháng sinh có thể gây rối loạn hệ vi sinh đường ruột, gây tiêu chảy.
Bệnh lý đường ruột
Hội chứng ruột kích thích (IBS), viêm đại tràng, viêm loét đại tràng, bệnh Crohn.
Căng thẳng, lo âu
Căng thẳng tâm lý ảnh hưởng đến hoạt động của hệ tiêu hóa, dẫn đến tiêu chảy do co thắt ruột.
Triệu chứng đi kèm tiêu chảy
Ngoài triệu chứng chính là đi ngoài phân lỏng nhiều lần trong ngày, người bị tiêu chảy có thể gặp thêm các dấu hiệu sau:
- Đau bụng âm ỉ hoặc quặn từng cơn.
- Đầy hơi, chướng bụng.
- Buồn nôn, nôn mửa.
- Mệt mỏi, mất sức.
- Sốt nhẹ hoặc sốt cao.
- Dấu hiệu mất nước: khô miệng, khát nước liên tục, da nhăn nheo, tiểu ít.
Nếu tiêu chảy kéo dài quá 3 ngày, có máu hoặc nhầy trong phân, hoặc kèm sốt cao, người bệnh nên đến cơ sở y tế để được kiểm tra và điều trị kịp thời.
Khi nào tiêu chảy trở nên nguy hiểm?
Mặc dù tiêu chảy thông thường có thể tự khỏi, nhưng có những trường hợp cần đặc biệt lưu ý:
- Trẻ em dưới 5 tuổi và người cao tuổi dễ bị mất nước nghiêm trọng.
- Tiêu chảy kèm sốt cao, nôn nhiều, có máu trong phân.
- Tiêu chảy kéo dài quá 3 ngày không cải thiện.
- Cơ thể suy nhược, không thể ăn uống.
Trong các trường hợp này, không nên tự điều trị tại nhà mà cần đến bác sĩ để xác định nguyên nhân chính xác và có hướng điều trị phù hợp.
Cách điều trị tiêu chảy tại nhà không dùng thuốc
Với các trường hợp tiêu chảy nhẹ và không có dấu hiệu bất thường, bạn hoàn toàn có thể áp dụng một số phương pháp điều trị tự nhiên tại nhà như sau:
Bù nước và điện giải
- Uống nhiều nước lọc, nước cháo loãng, nước dừa tươi.
- Sử dụng dung dịch oresol theo đúng hướng dẫn để bù lại lượng nước và điện giải bị mất.
Chế độ ăn uống nhẹ nhàng
- Ưu tiên các món dễ tiêu hóa như cháo trắng, cơm mềm, khoai tây luộc, chuối chín.
- Tránh thức ăn nhiều dầu mỡ, đồ ăn cay nóng, sữa và các sản phẩm từ sữa (nếu nghi ngờ không dung nạp lactose).
- Không sử dụng cà phê, bia rượu trong giai đoạn tiêu chảy.
Nghỉ ngơi đầy đủ
- Giúp cơ thể hồi phục nhanh hơn.
- Tránh vận động mạnh, căng thẳng.
Cách phòng tránh tiêu chảy hiệu quả
Để giảm nguy cơ bị tiêu chảy, hãy tuân thủ các nguyên tắc phòng ngừa sau:
Vệ sinh an toàn thực phẩm
- Ăn chín, uống sôi.
- Rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
- Tránh ăn thực phẩm đường phố không rõ nguồn gốc.
Bảo quản thực phẩm đúng cách
- Để thực phẩm trong tủ lạnh, tránh để quá lâu ngoài không khí.
- Hâm nóng lại thức ăn trước khi sử dụng.
Tăng cường sức đề kháng
- Bổ sung đầy đủ vitamin, khoáng chất, men vi sinh (probiotics) để hỗ trợ đường ruột.
- Tập thể dục thường xuyên, ngủ đủ giấc.
Tiêm phòng nếu cần thiết
Đặc biệt khi di chuyển đến các vùng có dịch bệnh đường ruột như tiêu chảy cấp do tả hoặc lỵ.
Tiêu chảy là một tình trạng thường gặp nhưng không nên xem nhẹ. Việc hiểu rõ nguyên nhân, nhận diện kịp thời các dấu hiệu bất thường và áp dụng đúng biện pháp chăm sóc tại nhà có thể giúp bạn phục hồi nhanh chóng mà không cần dùng đến thuốc. Quan trọng hơn, việc phòng ngừa bằng chế độ ăn uống, sinh hoạt hợp lý là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe đường ruột của bạn và gia đình.
IBS Tuệ Tĩnh không chỉ là sản phẩm chăm sóc sức khỏe mà còn là thành quả của sự kết hợp giữa y học cổ truyền và công nghệ hiện đại, mang đến hiệu quả tối ưu cho người bệnh. Với công thức độc quyền, IBS Tuệ Tĩnh đáp ứng tiêu chí “dùng thảo dược để điều chỉnh cơ địa”, nhờ đó giúp người bệnh cải thiện bệnh từ gốc thay vì chỉ kiểm soát triệu chứng. Trong thành phần của IBS Tuệ Tĩnh, Rễ Bạch truật đóng vai trò quan trọng giúp kiện tỳ, táo thấp, làm mạnh đường ruột và hỗ trợ giảm các triệu chứng rối loạn tiêu hóa.
Liên hệ ngay số hotline miễn cước 1800 2295 hoặc truy cập website để đặt hàng ngay nhé!
