Đầy hơi – triệu chứng khó chịu thường gặp ở người mắc IBS
Hội chứng ruột kích thích (IBS) là một rối loạn tiêu hóa mạn tính, gây ra nhiều triệu chứng phiền toái như đau bụng, rối loạn đại tiện, và đặc biệt là đầy hơi, chướng bụng. Trong số đó, đầy hơi không chỉ khiến người bệnh khó chịu, mất tự tin mà còn ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày.
Một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tình trạng đầy hơi ở người IBS chính là chế độ ăn uống không phù hợp. Một số loại thực phẩm tưởng chừng lành mạnh như rau xanh, trái cây lại có thể là “thủ phạm” gây kích ứng đường ruột.
Trong bài viết này, hãy cùng PGS.TS.BS. TTUT.Nguyễn Quang Duật nguyên Trưởng khoa Tiêu hóa BVQY 103 – cố vấn chuyên môn của Dược phẩm Tuệ Tĩnh tìm hiểu những loại thực phẩm dễ gây đầy hơi mà người mắc IBS nên tránh hoặc hạn chế, để từ đó xây dựng chế độ ăn uống khoa học, giảm thiểu triệu chứng hiệu quả.
Nhóm rau củ dễ sinh khí – Cẩn trọng khi sử dụng
Bắp cải, súp lơ, bông cải xanh
Các loại rau thuộc họ cải như bắp cải, súp lơ trắng và bông cải xanh tuy giàu chất xơ và vitamin nhưng lại chứa một lượng lớn raffinose – loại carbohydrate khó tiêu hóa.
Khi xuống đến đại tràng, raffinose bị vi khuẩn phân giải và sinh ra khí, dẫn đến cảm giác chướng bụng, đầy hơi kéo dài. Người mắc IBS thường nhạy cảm với tình trạng này và có thể bị đau bụng co thắt kèm theo.
Hành tây và tỏi
Đây là hai loại gia vị quen thuộc trong bữa ăn hằng ngày nhưng lại chứa fructans – nhóm carbohydrate thuộc FODMAPs dễ gây lên men trong ruột.
Fructans không được hấp thu hoàn toàn ở ruột non, nên khi đến ruột già sẽ bị lên men nhanh chóng, tạo ra nhiều khí và gây đầy bụng, sôi bụng ở người mắc IBS.
Các loại đậu: đậu xanh, đậu đen, đậu đỏ…
Đậu chứa nhiều oligosaccharides – cũng thuộc nhóm FODMAPs – khó tiêu hóa và dễ sinh hơi trong quá trình phân giải.
Dù bổ dưỡng, nhưng đối với người IBS, các loại đậu này có thể gây đầy hơi dữ dội, xì hơi nhiều lần và đau bụng âm ỉ nếu không được chế biến kỹ.
Trái cây nhiều đường lên men – Nguy cơ tiềm ẩn với hệ tiêu hóa yếu
Táo, lê, dưa hấu, xoài chín
Những loại trái cây này chứa lượng fructose cao, là loại đường tự nhiên có khả năng lên men nhanh chóng trong đường ruột.
Người mắc IBS nếu không dung nạp tốt fructose có thể gặp phải tình trạng đầy hơi, tiêu chảy hoặc đau bụng quặn sau khi ăn.
Mận, mơ, đào, cherry
Chứa sorbitol – một loại đường có tính nhuận tràng tự nhiên, nhưng lại gây đầy hơi và rối loạn tiêu hóa ở người nhạy cảm.
Sorbitol thường được dùng cả trong trái cây lẫn kẹo ngậm, kẹo cao su, vì vậy người IBS cần đọc kỹ nhãn thực phẩm.
Sữa và các sản phẩm từ sữa – Cảnh giác với lactose
Nhiều người mắc IBS có biểu hiện không dung nạp lactose – đường chính trong sữa bò và các sản phẩm từ sữa.
Khi lactose không được tiêu hóa, nó sẽ bị vi khuẩn lên men trong ruột già, dẫn đến sinh hơi, đầy bụng, tiêu chảy.
Cần lưu ý với các sản phẩm sau:
- Sữa tươi, sữa đặc
- Phô mai mềm (cream cheese, mozzarella…)
- Sữa chua thông thường
Giải pháp thay thế: Sử dụng sữa không lactose hoặc các loại sữa thực vật như sữa hạnh nhân, sữa yến mạch, sữa gạo.
Thực phẩm chế biến sẵn – Thủ phạm giấu mặt gây đầy hơi
Đồ ăn nhanh và thực phẩm công nghiệp chứa nhiều thành phần không thân thiện với hệ tiêu hóa:
- Chất tạo ngọt nhân tạo (sorbitol, mannitol): dễ gây lên men, sinh khí
- Phụ gia thực phẩm, chất bảo quản
- Chất béo bão hòa, muối cao
Những chất này không chỉ gây đầy hơi mà còn kích thích đường ruột, tăng nguy cơ rối loạn đại tiện ở người mắc IBS.
Đồ uống có gas và chất kích thích – Làm trầm trọng thêm triệu chứng
Nước ngọt có gas
Chứa carbon dioxide – chất khí trực tiếp khiến bụng đầy trướng sau khi uống.
Đồng thời, nước ngọt còn có hàm lượng đường cao và chất tạo ngọt nhân tạo, gây rối loạn tiêu hóa ở người ruột nhạy cảm.
Cà phê, rượu, bia
Các loại đồ uống chứa caffein và cồn có thể làm tăng nhu động ruột, gây tiêu chảy, co thắt đại tràng, và khiến IBS bùng phát dữ dội hơn.
Gợi ý cách ăn uống giúp người IBS giảm đầy hơi
Để kiểm soát triệu chứng đầy hơi hiệu quả, người mắc IBS nên áp dụng các nguyên tắc sau:
- Chế độ ăn FODMAP thấp: Tránh các thực phẩm giàu FODMAPs (như đã liệt kê ở trên), thay vào đó là các thực phẩm dễ tiêu như cơm trắng, chuối chín, bí đỏ, cá hấp…
- Chia nhỏ bữa ăn: Ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày giúp giảm áp lực cho đường ruột.
- Ăn chậm, nhai kỹ: Giúp giảm lượng khí nuốt vào bụng và hỗ trợ tiêu hóa.
- Theo dõi phản ứng cơ thể sau khi ăn: Ghi nhật ký ăn uống để nhận biết thực phẩm nào khiến bạn đầy hơi và loại bỏ kịp thời.
- Kết hợp men vi sinh (probiotics): Hỗ trợ cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột, giảm sinh khí và cải thiện tiêu hóa.
Đầy hơi là triệu chứng phổ biến nhưng hoàn toàn có thể giảm thiểu rõ rệt nhờ thay đổi chế độ ăn uống phù hợp. Việc nhận diện đúng các thực phẩm dễ gây đầy hơi giúp người mắc hội chứng ruột kích thích chủ động phòng tránh, hạn chế triệu chứng tái phát và nâng cao chất lượng sống.
Hãy lắng nghe cơ thể, điều chỉnh chế độ ăn và duy trì lối sống lành mạnh để đồng hành lâu dài cùng IBS mà vẫn giữ được tinh thần và sức khỏe tốt.
Giải pháp hỗ trợ từ Y học cổ truyền: IBS Tuệ Tĩnh
Bên cạnh việc điều chỉnh chế độ ăn uống và sinh hoạt, người mắc hội chứng ruột kích thích có thể kết hợp sử dụng các sản phẩm hỗ trợ từ thảo dược để cải thiện triệu chứng.
IBS Tuệ Tĩnh là sản phẩm hỗ trợ tiêu hóa được nghiên cứu và phát triển dựa trên nguyên lý Y học cổ truyền kết hợp y học hiện đại. Với thành phần thảo dược tự nhiên như bạch truật, cam thảo, mộc hương, chỉ thực…, sản phẩm giúp:
- Làm dịu co thắt đại tràng, giảm đau bụng, đầy hơi
- Cân bằng nhu động ruột, hỗ trợ ổn định đại tiện
- Phù hợp sử dụng lâu dài, an toàn, không gây tác dụng phụ
IBS Tuệ Tĩnh – lựa chọn hỗ trợ toàn diện cho người mắc hội chứng ruột kích thích, đặc biệt là những ai thường xuyên bị đầy hơi, chướng bụng kéo dài.
Tham khảo ý kiến chuyên gia trước khi sử dụng để đạt hiệu quả tối ưu.
Liên hệ ngay tổng đài miễn cước 1800 2295 hoặc truy cập website để đặt hàng ngay nhé!
