Trong nhịp sống hiện đại, không ít người bỏ qua bữa sáng vì quá bận rộn hoặc đang theo đuổi các xu hướng giảm cân, detox. Tuy nhiên, theo các chuyên gia tiêu hóa, việc thường xuyên nhịn ăn sáng không chỉ ảnh hưởng đến năng lượng đầu ngày mà còn tiềm ẩn nhiều tác động tiêu cực tới hệ tiêu hóa.
Vậy nhịn ăn sáng thực sự có hại đến đâu? Có nên duy trì thói quen này hay không? Cùng tìm hiểu lời giải đáp từ bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa PGS.TS.BS. TTUT.Nguyễn Quang Duật UV Thường vụ BCH Hội Khoa học Tiêu hóa Việt Nam, nguyên Trưởng Khoa Tiêu hóa BVQY 103 – cố vấn chuyên môn của Dược phẩm Tuệ Tĩnh ngay dưới đây.
Bữa sáng – Bữa ăn “đánh thức” hệ tiêu hóa
Sau một đêm dài không tiếp nhận thức ăn, cơ thể bước vào buổi sáng với trạng thái cần năng lượng để vận hành mọi chức năng – trong đó có hệ tiêu hóa. Bữa sáng đóng vai trò:
- Kích hoạt hoạt động tiêu hóa: Khi ăn sáng, dạ dày bắt đầu tiết dịch vị, tụy tiết enzym, ruột non vận động… Nhờ đó, cả hệ tiêu hóa được “khởi động” đúng giờ và hiệu quả.
- Tạo phản xạ đại tiện tự nhiên: Ăn sáng giúp thúc đẩy nhu động ruột, làm tăng áp lực ổ bụng và kích thích phản xạ đại tiện. Điều này hỗ trợ ngăn ngừa táo bón – một vấn đề phổ biến ở người nhịn ăn sáng lâu ngày.
- Ổn định đường huyết và chuyển hóa: Cơ thể cần glucose để hoạt động vào buổi sáng. Nếu không ăn, gan sẽ phải huy động dự trữ, dễ gây rối loạn chuyển hóa và ảnh hưởng gián tiếp đến tiêu hóa.
Nhịn ăn sáng gây ra những vấn đề gì cho hệ tiêu hóa?
Gây dư thừa acid và tổn thương dạ dày
- Dù không có thức ăn, dạ dày vẫn tiết ra acid vào buổi sáng. Khi không có gì để trung hòa acid này, niêm mạc dạ dày dễ bị bào mòn, dẫn đến viêm đau dạ dày, thậm chí loét dạ dày – tá tràng hoặc trào ngược dạ dày thực quản.
Làm rối loạn nhu động ruột
- Không ăn sáng làm giảm kích thích đến ruột, dẫn đến nhu động yếu, phân khó di chuyển và dễ bị giữ lại trong đại tràng. Lâu dần, người nhịn ăn sáng thường gặp táo bón, chướng bụng, đầy hơi.
Ảnh hưởng đến hệ vi sinh vật đường ruột
- Các vi khuẩn có lợi trong đường ruột cần “thức ăn” để tồn tại và phát triển, đặc biệt là chất xơ hòa tan từ rau củ, trái cây… Việc nhịn ăn sáng khiến hệ vi sinh dễ mất cân bằng, tạo điều kiện cho vi khuẩn có hại phát triển, từ đó suy giảm miễn dịch tiêu hóa.
Phá vỡ nhịp sinh học của hệ tiêu hóa
- Cơ thể hoạt động theo đồng hồ sinh học. Dạ dày, ruột có “giờ làm việc” riêng. Khi bạn liên tục bỏ qua bữa sáng, hệ tiêu hóa bị rối loạn nhịp sinh học, dẫn đến tình trạng rối loạn tiêu hóa mãn tính: ăn không tiêu, đầy bụng, mệt mỏi sau ăn.
Nhịn ăn sáng có thực sự giúp giảm cân như nhiều người nghĩ?
Một quan niệm phổ biến là nhịn ăn sáng giúp giảm lượng calo, hỗ trợ giảm cân. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra điều ngược lại:
- Người bỏ bữa sáng thường ăn nhiều hơn vào trưa và tối, dễ dẫn đến tăng cân do nạp năng lượng quá mức vào cuối ngày – thời điểm cơ thể tiêu hao năng lượng ít hơn.
- Rối loạn chuyển hóa chất béo và đường huyết: Việc nhịn ăn kéo dài khiến cơ thể sử dụng mỡ dự trữ không kiểm soát, tăng nguy cơ rối loạn lipid máu, kháng insulin – là các yếu tố nguy cơ của tiểu đường và tim mạch.
- Giảm hiệu quả tiêu hóa: Khi hệ tiêu hóa yếu đi do thường xuyên không hoạt động vào buổi sáng, quá trình hấp thu dưỡng chất bị rối loạn, khiến cơ thể mệt mỏi, dễ mất cơ hơn là mất mỡ.
Tóm lại: Nhịn ăn sáng không phải là cách giảm cân lành mạnh và hoàn toàn không có lợi cho hệ tiêu hóa.
Ăn sáng như thế nào là tốt cho hệ tiêu hóa?
Nếu bạn muốn bắt đầu ngày mới với một hệ tiêu hóa khỏe mạnh, hãy ghi nhớ các nguyên tắc ăn sáng sau:
Chọn thực phẩm dễ tiêu hóa
- Cháo, súp, trứng luộc, bánh mì nguyên cám, sữa chua, ngũ cốc nguyên hạt… là lựa chọn tốt.
- Hạn chế thức ăn chiên rán, nhiều dầu mỡ hoặc cay nóng vào buổi sáng.
Bổ sung chất xơ hòa tan và lợi khuẩn
- Ăn thêm trái cây tươi như chuối, táo, lê hoặc rau luộc nhẹ giúp hỗ trợ lợi khuẩn phát triển, nhu động ruột vận hành tốt hơn.
Ăn đúng giờ, không quá muộn
- Thời gian lý tưởng để ăn sáng là từ 6h30 – 8h30. Tránh để bụng đói quá lâu mới ăn sẽ càng làm tăng acid dạ dày.
Ai nên đặc biệt tránh nhịn ăn sáng?
- Người có tiền sử viêm loét dạ dày – tá tràng
- Người bị hội chứng ruột kích thích (IBS) hoặc rối loạn tiêu hóa chức năng
- Trẻ em, người cao tuổi, người mắc bệnh chuyển hóa như tiểu đường
- Người có thói quen đại tiện buổi sáng nhưng đang bị táo bón, phân khô cứng
Bỏ bữa sáng – Hại nhiều hơn lợi
Nhịn ăn sáng có thể tưởng như vô hại, thậm chí tiết kiệm thời gian hoặc giúp kiểm soát cân nặng. Nhưng trên thực tế, việc bỏ qua bữa ăn quan trọng nhất trong ngày lại khiến hệ tiêu hóa phải “trả giá”: từ trào ngược, đau dạ dày đến rối loạn đại tiện, rối loạn vi sinh đường ruột…
Nếu bạn đang gặp các triệu chứng như đầy hơi, táo bón, chán ăn, hãy nhìn lại thói quen buổi sáng của mình – rất có thể, bạn đang khiến hệ tiêu hóa yếu dần mỗi ngày vì một bữa sáng bị bỏ quên.
Một bữa sáng đủ chất, đúng giờ là món quà đầu tiên bạn dành cho hệ tiêu hóa mỗi ngày.
Chăm sóc tiêu hóa bắt đầu từ thói quen nhỏ – và ăn sáng chính là thói quen quan trọng nhất trong số đó.
Không ít người đã lựa chọn dùng IBS Tuệ Tĩnh như một giải pháp chăm sóc tiêu hóa dài hạn – nhờ tính an toàn và tác dụng ổn định, không lệ thuộc thuốc.
Nhiều người dùng cho biết họ cảm thấy giảm đau bụng, nhẹ bụng hơn chỉ sau 1 – 2 tuần sử dụng IBS Tuệ Tĩnh, đồng thời giảm đáng kể số lần đi ngoài trong ngày.
Một số bệnh nhân IBS từng dùng nhiều thuốc tây nhưng không khỏi, sau khi chuyển sang dùng IBS Tuệ Tĩnh đều cảm thấy triệu chứng ổn định hơn, ngủ ngon và ăn tốt hơn.
Liên hệ ngay tổng đài miễn cước 1800 2295 hoặc truy cập website để đặt hàng ngay nhé!
