Hội chứng ruột kích thích (IBS – Irritable Bowel Syndrome) là một trong những rối loạn tiêu hóa phổ biến nhất hiện nay. Một trong những triệu chứng điển hình và gây nhiều phiền toái nhất cho người bệnh là đau bụng. Nhưng đau do hội chứng ruột kích thích thường xuất hiện ở đâu, biểu hiện ra sao, và làm sao để phân biệt với các bệnh lý khác?
Bài viết dưới đây PGS.TS.BS. TTUT.Nguyễn Quang Duật – nguyên Trưởng Khoa Tiêu hóa BVQY 103 – cố vấn chuyên môn của Dược phẩm Tuệ Tĩnh sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn để chủ động nhận biết và kiểm soát bệnh hiệu quả.
Hội chứng ruột kích thích là gì?
Hội chứng ruột kích thích (IBS) là một rối loạn chức năng của ruột, không gây tổn thương cấu trúc nhưng làm thay đổi hoạt động co bóp, vận chuyển thức ăn trong đường ruột. Đây là bệnh mãn tính, kéo dài theo thời gian và thường tái phát nhiều lần.
Nguyên nhân IBS hiện chưa được xác định rõ ràng, nhưng có liên quan đến nhiều yếu tố như:
- Căng thẳng kéo dài
- Rối loạn thần kinh ruột
- Mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột
- Thói quen ăn uống không khoa học
Đau do hội chứng ruột kích thích thường xuất hiện ở đâu?
Vị trí đau phổ biến
Vùng bụng dưới, đặc biệt là bụng dưới bên trái, là vị trí đau thường gặp nhất ở người mắc hội chứng ruột kích thích. Cơn đau thường âm ỉ, không khu trú rõ ràng và có thể lan ra toàn vùng bụng, đôi khi cảm thấy như đau quặn.
Ngoài ra, người bệnh có thể cảm thấy:
- Đau quanh rốn
- Đau vùng hạ vị
- Cảm giác chướng bụng, đầy hơi, kèm theo tiếng sôi bụng
Lưu ý: Vị trí đau có thể thay đổi theo từng người và từng đợt bệnh. Một số trường hợp đau lan lên vùng bụng trên hoặc lệch sang phải.
Đặc điểm cơn đau
- Âm ỉ kéo dài, không dữ dội như đau dạ dày cấp hay viêm ruột thừa
- Giảm sau khi đi ngoài hoặc xì hơi
- Tăng khi lo âu, căng thẳng hoặc ăn thực phẩm khó tiêu
- Cơn đau thường xảy ra vào ban ngày, đặc biệt sau bữa ăn
Phân biệt đau do IBS với các bệnh lý khác
Việc nhận biết đúng loại đau giúp tránh nhầm lẫn IBS với các bệnh lý nguy hiểm như viêm ruột thừa, viêm đại tràng hay thậm chí ung thư đại tràng. Dưới đây là một số điểm phân biệt:
| Tiêu chí so sánh | Hội chứng ruột kích thích | Viêm đại tràng | Viêm ruột thừa | Ung thư đại tràng |
| Vị trí đau | Bụng dưới (thường bên trái) | Dọc khung đại tràng | Hố chậu phải | Không cố định, thường ở bụng dưới |
| Tính chất cơn đau | Âm ỉ, dai dẳng, không khu trú | Quặn bụng, đau từng cơn | Dữ dội, tăng dần | Âm ỉ, kéo dài |
| Liên quan đến đi tiêu | Có, giảm đau sau đi tiêu | Có, đi ngoài ra máu, nhầy | Không rõ | Có thể có thay đổi thói quen đại tiện |
| Triệu chứng toàn thân | Ít khi sốt | Có thể sốt nhẹ | Sốt, buồn nôn | Sụt cân, thiếu máu |
| Tổn thương thực thể | Không có | Có viêm, loét | Viêm, nhiễm trùng | Có khối u |
Khi nghi ngờ đau bụng không điển hình hoặc kèm theo các triệu chứng toàn thân như sụt cân, sốt, nôn kéo dài… người bệnh nên đến bác sĩ chuyên khoa để kiểm tra sớm.
Dấu hiệu nhận biết hội chứng ruột kích thích
Ngoài đau bụng, IBS thường đi kèm các triệu chứng sau:
- Rối loạn đại tiện: táo bón, tiêu chảy, hoặc xen kẽ cả hai
- Cảm giác mót rặn sau khi vừa đi tiêu
- Phân có chất nhầy, không lẫn máu
- Căng thẳng tâm lý, lo âu, mệt mỏi
- Đôi khi buồn nôn, ợ hơi, khó tiêu
Các triệu chứng này thường kéo dài ít nhất 3 tháng liên tục mới được chẩn đoán là IBS.
Cách kiểm soát và giảm đau hiệu quả
IBS không thể chữa khỏi hoàn toàn nhưng có thể kiểm soát tốt nhờ thay đổi lối sống và điều trị đúng cách.
Điều chỉnh chế độ ăn uống
- Tăng chất xơ nếu táo bón (rau xanh, ngũ cốc nguyên cám)
- Hạn chế thực phẩm sinh hơi như đậu, bắp cải, nước có gas
- Tránh cà phê, rượu, đồ cay nóng
- Áp dụng chế độ ăn FODMAP thấp – đã được chứng minh giúp cải thiện triệu chứng IBS
Quản lý stress
Vì IBS có liên quan đến thần kinh ruột, việc giữ tâm lý ổn định đóng vai trò rất quan trọng:
- Ngủ đủ giấc
- Thiền, yoga, hít thở sâu
- Tránh làm việc quá sức
Sử dụng men vi sinh (Probiotics)
Probiotics giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, cải thiện chức năng ruột, giảm triệu chứng đau bụng và rối loạn tiêu hóa do IBS gây ra. Nên chọn các loại men vi sinh có nghiên cứu lâm sàng rõ ràng, uy tín.
Thăm khám định kỳ
Dù IBS không gây tổn thương thực thể nhưng việc theo dõi định kỳ giúp:
- Loại trừ các bệnh lý khác
- Cập nhật phương pháp điều trị phù hợp
Khi nào cần đến bác sĩ?
Bạn nên đến bệnh viện ngay nếu gặp các dấu hiệu cảnh báo sau:
- Đau bụng dữ dội, không thuyên giảm
- Đi ngoài ra máu tươi hoặc phân đen
- Sụt cân nhanh, mệt mỏi kéo dài
- Có tiền sử gia đình ung thư đại trực tràng
Hội chứng ruột kích thích thường gây đau ở vùng bụng dưới, nhất là bên trái, kèm theo các rối loạn tiêu hóa như tiêu chảy, táo bón, đầy hơi. Nhận biết đúng vị trí và đặc điểm cơn đau sẽ giúp bạn phân biệt IBS với các bệnh lý nguy hiểm khác. Việc điều chỉnh lối sống, ăn uống hợp lý và giảm stress là chìa khóa để kiểm soát bệnh hiệu quả, nâng cao chất lượng cuộc sống.
IBS Tuệ Tĩnh là giải pháp bảo vệ sức khỏe đại tràng, đặc biệt phù hợp cho người mắc hội chứng ruột kích thích (IBS) và viêm đại tràng. Sản phẩm mang lại sự an tâm nhờ công thức lành tính, không gây tác dụng phụ. Trong bối cảnh các bệnh tiêu hóa ngày càng phổ biến, IBS Tuệ Tĩnh là lựa chọn thông minh dành cho những ai muốn bảo vệ sức khỏe đường ruột từ gốc rễ. Không chỉ điều trị triệu chứng, IBS Tuệ Tĩnh còn giúp cải thiện thể trạng, điều hòa tỳ vị, tăng sức đề kháng – những yếu tố then chốt để ổn định hệ tiêu hóa lâu dài. Chọn IBS Tuệ Tĩnh là bạn đang chọn một giải pháp toàn diện: an toàn, hiệu quả, tự nhiên và phù hợp với cơ địa người Việt, đặc biệt cho người mắc IBS và viêm đại tràng.
Liên hệ ngay tổng đài miễn cước 1800 2295 hoặc truy cập website để đặt hàng ngay nhé!
